Bezpieczeństwo pożarowe w halach stalowych: normy i rozwiązania

Bezpieczeństwo pożarowe to jedno z kluczowych zagadnień, które należy uwzględnić przy projektowaniu i budowie hali stalowej. Choć stal sama w sobie jest materiałem niepalnym, to warunki panujące wewnątrz hali – obecność materiałów łatwopalnych, urządzeń produkcyjnych czy instalacji elektrycznych – mogą generować realne zagrożenie pożarowe.

Odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe to nie tylko wymóg prawny, ale także gwarancja ochrony życia, zdrowia i mienia.
W przypadku dużych obiektów przemysłowych lub magazynowych skuteczna ochrona przeciwpożarowa ma ogromne znaczenie – pożar w takiej hali może rozprzestrzenić się bardzo szybko i doprowadzić do ogromnych strat.

Dlatego inwestorzy coraz częściej oczekują od wykonawcy hali nie tylko wysokiej jakości konstrukcji, ale także spełnienia konkretnych standardów odporności ogniowej. Już na etapie projektu należy przewidzieć właściwe materiały, zabezpieczenia konstrukcji oraz odpowiednią klasyfikację obiektu pod kątem pożarowym.

W artykule omawiamy najważniejsze normy, wymagania i rozwiązania stosowane w halach stalowych, które zapewniają bezpieczeństwo pożarowe zgodne z obowiązującym prawem i dobrą praktyką inżynierską.

Wymagania formalne i przepisy prawa

Bezpieczeństwo pożarowe hal stalowych regulowane jest przede wszystkim przez Warunki Techniczne WT oraz przepisy zawarte w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury. Dokumenty te określają minimalne wymagania dotyczące odporności ogniowej konstrukcji, zastosowanych materiałów oraz wyposażenia przeciwpożarowego.

Każdy obiekt budowlany musi być zaprojektowany i wykonany w taki sposób, aby w razie pożaru zapewnić:

• nośność konstrukcji przez określony czas,
• ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu,
• możliwość ewakuacji ludzi,
• bezpieczeństwo działań ratowniczo-gaśniczych.

Dla hal stalowych kluczowe są klasy odporności pożarowej budynków – od „A” (najwyższa) do „E” (najniższa). Zależnie od funkcji hali, jej wielkości oraz rodzaju przechowywanych materiałów, obiekt może zostać przypisany do jednej z tych klas, co przekłada się na konkretne wymagania wobec konstrukcji.

Odporność ogniowa konstrukcji stalowej

Choć stal nie pali się, to w podwyższonej temperaturze traci swoje właściwości nośne. Już przy temperaturze ok. 500–600°C stal może ulec znacznemu osłabieniu, co grozi zawaleniem konstrukcji. Z tego względu w wielu przypadkach konieczne jest stosowanie zabezpieczeń ogniochronnych, które wydłużają czas nośności ogniowej elementów stalowych.

Odporność ogniowa wyrażana jest w minutach, np. R30, R60, R120 – oznaczających nośność konstrukcji przez 30, 60 lub 120 minut w warunkach pożaru.

W praktyce najczęściej stosuje się następujące metody zabezpieczenia stali przed skutkami wysokiej temperatury:

• farby pęczniejące (tworzą warstwę izolacyjną podczas pożaru),
• obudowy z płyt ogniochronnych (np. gipsowych lub cementowych),
• natryski ogniochronne (np. z wełny mineralnej lub betonu lekkiego).

Dobór odpowiednich rozwiązań w hali stalowej

Zabezpieczenia przeciwpożarowe powinny być dopasowane do charakteru obiektu i jego przeznaczenia. Inaczej zabezpiecza się hale magazynowe z wysokim składowaniem towaru, a inaczej lekkie hale rolnicze czy warsztaty. W projekcie bierze się pod uwagę m.in.:

• strefy pożarowe i ich powierzchnię,
• zagrożenie wybuchem (np. w halach produkcyjnych z substancjami chemicznymi),
• gęstość obciążenia ogniowego,
• wymagania inwestora (np. ubezpieczyciela).

Już na etapie projektowania hali należy uwzględnić, które elementy będą musiały spełniać konkretne klasy odporności pożarowej – dotyczy to m.in. słupów, dźwigarów dachowych, ścian oddzielenia pożarowego czy klatek schodowych w przypadku hal wielopoziomowych.

Wyposażenie hali w systemy ppoż.

Oprócz zabezpieczenia samej konstrukcji stalowej, hala musi być wyposażona w aktywne i pasywne systemy ochrony przeciwpożarowej. Do najczęściej stosowanych rozwiązań należą:

• hydranty wewnętrzne i zewnętrzne,
• stałe urządzenia gaśnicze (np. tryskacze),
• czujki dymu i systemy sygnalizacji pożaru (SAP),
• oddymianie grawitacyjne lub mechaniczne (np. klapy dymowe w dachu),
• oświetlenie ewakuacyjne i oznakowanie dróg ewakuacyjnych.

Każdy z tych elementów musi być zaprojektowany zgodnie z obowiązującymi normami, a ich rozmieszczenie skonsultowane z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Zakończenie

Bezpieczeństwo pożarowe w halach stalowych to temat, który wymaga rzetelnego podejścia i znajomości aktualnych przepisów. Projektując i budując hale, należy pamiętać, że zabezpieczenia przeciwpożarowe nie są dodatkiem – są integralną częścią konstrukcji.

W firmie KOBEXSTAL na każdym etapie projektowania analizujemy wymagania ppoż. i stosujemy sprawdzone rozwiązania – tak, aby nasze hale były bezpieczne, zgodne z przepisami i gotowe na realne wyzwania eksploatacyjne.

Dobrze zaprojektowana hala to nie tylko przestrzeń do pracy – to także obiekt, który chroni ludzi, sprzęt i zapasy przed skutkami pożaru.